Σινεμά

Ρατσισμός στον κινηματογράφο : Η φυλετική προκατάληψη στην 7η Τέχνη

Ταινίες που αφορούν το ρατσισμό
Ταινίες που αφορούν το ρατσισμό

«Ρατσισμός είναι η κατάσταση στην οποία μισείς κάτι που τυχαία δεν είσαι»

Ο ρατσισμός είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο, του οποίου ενώ τα αίτια δεν έχουν ορθολογικό υπόβαθρο, εντούτοις, κυριαρχεί σε μεγάλο βαθμό ακόμα και σήμερα στην κοινωνία μας.

Καταπολέμηση ρατσισμού

Η κυριότερη αιτία του είναι η δυσανεξία απέναντι σε οτιδήποτε έχουμε μάθει να θεωρούμε διαφορετικό από εμάς και από αυτό που έχουμε μάθει να θεωρούμε ως κοινωνικό αποδεκτό και «σωστό». Αυτός ο διάχυτος φόβος μαζί με την έλλειψη κατανόησης και αποδοχής που δε μάθαμε από τους γονείς και στη συνέχεια, το σχολικό περιβάλλον, δε μας δημιούργησε το αίσθημα της αποδοχής. Μάθαμε να φοβόμαστε το διαφορετικό, αντί να αντιληφθούμε πως όλοι μας είμαστε διαφορετικοί σε κάτι.

Ο κινηματογράφος καταπιάστηκε πολλές φορές με το θέμα του ρατσισμού και ανέδειξε τις νοσηρές επιπτώσεις του στους υγιείς ιστούς της κοινωνίας.

Ας δούμε μερικές από τις καλύτερες ταινίες που κοίταξαν το φαινόμενο του ρατσισμού κατάματα και προσπάθησαν να το στήσουν στο περιθώριο.

Μαθήματα Αμερικάνικης Ιστορίας
  • Η Παναγία των Παρισίων: Η κλασική ταινία της Disney, η οποία σημάδεψε την παιδική ηλικία εμάς που ήμασταν παιδιά στην αρχή του 2000 (ευτυχώς για εμάς). Η ταινία που αποτελεί μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του Βίκτωρος  Ουγκώ στη μεγάλη οθόνη, αποστασιοποιείται σε μεγάλο βαθμό από τα γεγονότα του βιβλίου και παρουσιάζει σημαντικές διαφορές. Η πλοκή της ιστορίας περιστρέφεται γύρω από τον άσχημο αλλά καλόκαρδο κωδωνοκρούστη Κουασιμόδο και στην προσπάθειά του να γίνει αποδεκτός από την κοινωνία. Ερωτεύεται την τσιγγάνα Εσμεράλδα, η οποία και η ίδια ανήκει σε μία κοινωνική ομάδα που αποτελεί μειονότητα και δέχεται περιθωριοποίηση. Η Παναγία των Παρισίων ανήκει στη λεγόμενη «Αναγέννηση της Disney» μία περίοδο δέκα ετών, στην οποία η εταιρεία δημιούργησε ταινίες κινουμένων σχεδίων εμπνευσμένες από κλασικά μυθιστορήματα. Στην πορεία της ταινίας, βλέπουμε την καταδίωξη της ίδιας από τον αδίστακτο Φρόλο, έναν αδίστακτο δικαστής ο οποίος είναι θρησκόληπτος, μη έχοντας όμως καταφέρει να προσεγγίσει ουσιαστικά το νόημα της πίστης. Η ταινία ανήκει στις σπουδαιότερες κινουμένων σχεδίων όλων των εποχών, μεγάλα ονόματα της Ελληνικής μουσικής ερμήνευσαν τα τραγούδια της ταινίας με τον ωραιότερο Έλληνα της εποχής εκείνης Σάκη Ρουβά, να δανείζει τη φωνή του στον ίσως πιο άσχημο εξωτερικά χαρακτήρα της Disney. Ίσως για λόγους συμβολικούς, καθώς είχε την πιο όμορφη καρδιά..
  • Μάντεψε Ποιος θα Έρθει το Βράδυ (Guess Who’s Coming to dinner): Μία από τις σπουδαιότερες ταινίες όλων των εποχών, με συγκεντρωμένα μυθικά ονόματα του κλασικού Χόλυγουντ. Κάθριν Χέμπορν (στο 4ο Όσκαρ στην καριέρα της), Σπένσερ Τρέισι (σε έναν σπαρακτικό μονόλογο 17 ημέρες πριν πεθάνει), Σίντνεϊ Πουατιέ (ο μαύρος ηθοποιός που εδραίωσε στο Χόλυγουντ τους ηθοποιούς μαύρου χρώματος). Επίκεντρο της ταινίας ήταν οι διαφυλετικοί γάμοι οι οποίοι την περίοδο προβολής της ταινίας (1967) ήταν απαγορευμένοι σε 17 Πολιτείες. Η ταινία έχει ως θέμα την απόφαση μίας λευκής νεαρής, της Τζόι και ενός μαύρου νεαρού, του Τζον, να παντρευτούν. Οι οικογένειες και των δύο έχουν ενστάσεις, καθώς ο φόβος για αυτά που θα βιώσουν μέσα στην κοινωνία ξεπερνά το ενδεχόμενο της ευτυχίας των παιδιών τους. Στο τέλος, θα δούμε την αποδοχή, καθώς στην ταινία ακούγεται μία από τις καλύτερες κινηματογραφικές ατάκες όλων των εποχών, You think of yourself as a colored man. I think of myself as a man (Θεωρείς τον εαυτό σου έναν έγχρωμο άνθρωπο. Εγώ θεωρώ τον εαυτό μου άνθρωπο).
Μάντεψε ποιος θα έρθει το βράδυ
  • American History X: Ο Edward Norton με τη σβάστικα, σύμβολο της Ναζιστικής θηριωδίας, διαπράττει φόνους από ρατσιστικό μένος. Μέσα στη φυλακή αλλάζει την κοσμοθεωρία του και βγαίνοντας, καλείται πια να συνετίσει τον αδελφό του, ο οποίος είναι εκείνος που τώρα πια έχει ασπαστεί τη Ναζιστική ιδεολογία. Το Μαθήματα Αμερικάνικης Ιστορίας, ανήκει στις καλύτερες αντιρατσιστικές ταινίες όλων των εποχών, με την προβολή της ίδιας να αυξήθηκε τις εποχές εκείνες όπου Ναζιστικές ιδεολογίες έβρισκαν πάλι χώρο για να αναδυθούν στην κοινωνία. Ένας άνδρας παλεύει με τους δικούς του δαίμονες, έρχεται αντιμέτωπος με τα λάθη του και αλλάζει, ενώ τώρα καλείται να συνετίσει και τον αδελφό του. Οι κριτικοί επαίνεσαν ως επί το πλείστον την ταινία και την ερμηνεία του Νόρτον, η οποία του χάρισε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερου Ηθοποιού, ενώ το γεγονός πως τελικά δεν κέρδισε το Όσκαρ, συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο του περιοδικού Empire ως «22 Εξαιρετικά Συγκλονιστικές αδικίες Όσκαρ».
  • Ο Σοφέρ της Κυρίας Ντέιζι: Στην Ατλάντα του 1948, όταν μια ηλικιωμένη εβραία χήρα η Ντέιζι (Τζέσικα Τάντι) καταστρέφει τον περίτεχνο κήπο της γειτόνισσάς της με το αυτοκίνητό της, ο γιος της, Μπούλι (Νταν Ακρόιντ), επιμένει να της προσλάβει έναν οδηγό παρά τις αντιρρήσεις της. Προσλαμβάνει λοιπόν γι’ αυτήν ένα σοφέρ, τον «έγχρωμο» Χόουκ (Μόργκαν Φρίμαν). Αρχικά η Ντέιζι αρνείται κάθε είδους συναναστροφή του για να συνειδητοποιήσει όμως μετά από 20 χρόνια πως εκείνος ήταν ο «καλύτερος φίλος που είχε».

Ο ρατσισμός δεν είναι ιδεολογία, αλλά το μέρος εκείνο του εαυτού μας το οποίο δεν έχει καλλιεργηθεί ώστε να αγαπήσει πραγματικά και να δει την ομοιότητα μέσα στη διαφορά. Και οι παραπάνω ταινίες αξίζουν παρακολούθησης, επειδή μας βοηθούν να αντιληφθούμε την καταστροφική επίδραση του ρατσισμού.

About the author

Κωνσταντίνος Ιορδανίδης

Add Comment

Click here to post a comment


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.