Θέατρο

Βίνσεντ Βαν Γκονγκ, ένας μύθος της ζωγραφικής

Starry night
Starry night

Ο μεγάλος Βίνσεντ Βαν Γκονγκ, κατάφερε σε όλη του τη ζωή να πουλήσει μόνο έναν πίνακα. Σήμερα, ανήκει στο πάνθεον των μεγαλύτερων καλλιτεχνών όλων των εποχών. Αν δεν αυτοκτονούσε στα 37 του μόλις έτη, παρακινούμενος από τη βαριά κατάθλιψη από την οποία υπέφερε σχεδόν όλη του τη ζωή και η οποία ξεκίνησε ήδη τα πολύ νεανικά του χρόνια, ποιος γνωρίζει τι θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει! Δυστυχώς, η μοίρα των μεγάλων καλλιτεχνών είναι αυτή; να ζουν μία ζωή με στερήσεις και κακουχίες, μέχρι να αναγνωριστεί η σπουδαιότητα του έργου του, μετά θάνατον.

Μία τέτοια περίπτωση, ο μεγάλος Ολλανδός ζωγράφος, ο οποίος έζησε μία σύντομη ζωή γεμάτη στερήσεις, απογοητεύσεις, προβλήματα ψυχικής υγείας, αλλά και μεγάλη καλλιτεχνική μαεστρία. Η ευαισθησία του, αναδείχθηκε στους πίνακές του, οι οποίοι αποτελούν εξαίσια δείγμα ζωγραφικής τέχνης για τον αιώνα αυτό –και, ενδεχομένως, για όλους τους επόμενους. Οι περίοδοι τέχνης που περιλαμβάνουν οι πίνακές του αφορούν την εποχή του Ιμπρεσιονισμού, του Μεταϊμπρεσσιονισμού, ακόμα και της Μοντέρνας Τέχνης.


Σήμερα, οι πίνακές του υπάρχουν παντού. Σε σχολικά βιβλία, σε απομιμήσεις που κοσμούν σπίτια και ιατρεία, σε ταινίες, σε εκπομπές, ακόμα και στα σύγχρονα ΚΑΦΑΟ που έχουν μεταμορφωθεί με αναπαραστάσεις σημαντικών προσωπικοτήτων και ταινιών. Η ζωή του έγινε θέμα ντοκιμαντέρ, ταινιών, επηρεάζοντας βαθιά όλους τους μεταγενέστερους καλλιτέχνες μετά από αυτόν.

Vincent van Gogh
Vincent van Gogh


«Τα βράδια αισθάνομαι μία βαθιά, ακατανίκητη δύναμη. Έτσι βγαίνω και ζωγραφίζω τα αστέρια», είχε γράψει κάποτε στον αδελφό του Τεό. Γιατί όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί εμπνέονται τη νύχτα, εκείνες τις ώρες που δεν τους βλέπει κανείς.


Η ευαισθησία στη ζωγραφική και στην ίδια την ψυχοσύνθεσή του, η αγάπη για την απλή αναπαράσταση της φύσης, η αρτιότητα με την οποία αποτυπώνει στον καμβά την άγρια νύχτα, τον καθιστούν έναν καλλιτέχνη ανυπέρβλητο.


Στοιχεία της προσωπικότητάς του που επηρέασαν την καλλιτεχνική του πορεία


Η βαθιά θρησκευτικότητα και η βαθιά μελαγχολία, είναι δύο συστατικά της ύπαρξής του, τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο και στην καλλιτεχνική του πορεία. Ο ίδιος μεγάλωσε σε μία συντηρητική οικογένεια, στην οποία οι ευαισθησίες του και ο ευάλωτος ψυχισμός του δεν έγιναν ποτέ αποδεκτοί. Ο ίδιος αρχικά ήθελε να γίνει ιερέας και ξεκίνησε για να σπουδάσει θεολογία, όμως, στα 27 του ανακάλυψε την έμφυτη κλίση του στη ζωγραφική και αποφάσισε να αφοσιωθεί σε αυτή. Είχε ασχοληθεί παλαιότερα και με άλλα επαγγέλματα, όπως το εμπόριο, όμως η ζωγραφική ήταν η μεγαλύτερη αγάπη του.


Ίσως αυτό να είναι και καλύτερο, να ανακαλύπτει κάποιος στην πορεία της ζωής του μετά από εξερεύνηση του εαυτού του τις ικανότητές του και να αναδεικνύει αυτές.


Ωστόσο, η θρησκευτική του προσήλωση στο λόγο του Κυρίου και η προσπάθεια εφαρμογής των λόγων του, κυριάρχησε στη ζωή του. Όταν ανέλαβε τα καθήκοντα του ιερέα στην περιοχή Μπορινάζ του Βελγίου για έξι μήνες, είχε φτάσει σε σημείο να πουλήσει όλα τα υπάρχοντά του προσπαθώντας να πραγματοποιήσει στην πράξη το κήρυγμα της αγάπης του Κυρίου. Ακόμα και σε βαθμό υπερβολής, αφού έφτασε στο σημείο να ζει σε κατάσταση ένδειας.


Η ζωή του σημαδεύτηκε από μία αξιοσημείωτη καλλιτεχνική έκρηξη. Από το «Δωμάτιο του καλλιτέχνη», μέχρι την «Έναστρη Νύχτα», πίνακες που σημάδεψαν την τέχνη της ζωγραφικής και ανέδειξαν την ευαίσθητη, λυρική σκέψη του.

Προσωπικές σχέσεις/φιλίες/νεανικές απογοητεύσεις
Η ερωτική του απογοήτευση όταν ανακάλυψε ότι η κόρη της σπιτονοικοκυράς του με την οποία ήταν ήδη ερωτευμένος διατηρούσε άλλο δεσμό, τραυμάτισε ανεπανόρθωτα την ψυχή του και του έσβησε κάθε επιθυμία για οποιαδήποτε επόμενη ερωτική γνωριμία. Ωστόσο, οι επισκέψεις του σε οίκους ανοχής φαίνεται πως υπήρχαν.


Η φιλία του με τον εξίσου μεγάλο ζωγράφο Πωλ Γκωγκέν, βίωσε και εκείνη ορισμένες δυσκολίες, καθώς σε μία στιγμή μεγάλης κρίσης, άρχισε να κυνηγάει τον Γκωγκέν με ένα ξυράφι την περίοδο που τον φιλοξενούσε. Όταν εκείνος καταφέρνει να διαφύγει από το παράθυρο, ο Βαν Γκονγκ στρέφει το ξυράφι ενάντια στον εαυτό του και κόβει το δεξί του αυτί.


Θάνατος
Αν και νοσηλεύτηκε αρκετές φορές, αυτό δεν κατάφερε να τον θεραπεύσει εντελώς από την κατάθλιψη από την οποία υπέφερε. Στις 26 Ιουλίου του 1890, βιώνει ξανά μία δυνατή κρίση. Παίρνει την καραμπίνα του και αυτοπυροβολείται. Αν και επιζεί, παρά τη φροντίδα του αδελφού του Τεό, καπνίζει την πίπα του και συνεχίζει να επιμένει πως θέλει να πεθάνει.

Vincent van Gogh (1853 – 1890)
Vincent van Gogh (1853 – 1890)


Ο θάνατος, τελικά, θα έρθει στις 30 Ιουλίου του 1890. Ο αδελφός του Βαν Γκονγκ Τεό, με τον οποίο αλληλογραφούσαν συχνά, θα πεθάνει έξι μήνες μετά. Και τα δύο αδέλφια ενταφιάστηκαν στην περιοχή Ωβέρ – Συρ- Ουάζ, στη Γαλλία.


Κληρονομιά
Ελαιώνες, ηλιοτρόπια, καφενεία, δωμάτια, πίνακες με λουλούδια. Όλοι οι πίνακες του Βαν Γκονγκ ξεχωρίζουν για τη φωτεινότητα του χρώματός τους, για τον ωμό ρεαλισμό και την αλήθεια τους.


Ο ίδιος θεωρείται πως επέδρασε καταλυτικά σε κινήματα της τέχνης, όπως ο φωβισμός, ο εξπρεσιονισμός και η αφηρημένη τέχνη.
Πλέον, σε όλα τα μαθήματα ζωγραφικής, διδάσκεται η ζωή και η τεχνοτροπία του. Η παρουσία του, αν και υπήρξε μικρή, επέδρασε καταλυτικά στη διαμόρφωση της σύγχρονης τέχνης.


Τουλάχιστον, έστω και μετά θάνατον, η καλλιτεχνική του αξία πέρασε στην αθανασία και θα λάμπει για πάντα.

About the author

Κωνσταντίνος Ιορδανίδης

Add Comment

Click here to post a comment


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.